Günümüzde aşılar sayesinde her 6 dakikada bir, bir insan hayatı kurtuluyor. Aşılamanın bulaşma özelliği çok güçlü olan viral enfeksiyonları kontrol altında tutmada etkili olduğunu belirten İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selim Badur, aşılama oranlarının belirli bir düzeyin üzerinde gerçekleştirilmesinin önemini vurguladı. Badur, aşılamanın aksaması ve uygun biçimde sürdürülen bağışıklama hizmetlerinin farklı nedenlerle kesintiye uğramasının, üstesinden gelindiği düşünülen hastalıkların yeniden alevlenmesine; böylece beklenmedik aşamalarda salgınların görülmesine yol açabileceği uyarısında bulundu. Badur, “Kızamık gibi bulaşma özelliği çok güçlü olan bir viral enfeksiyonu kontrol altında tutmada, toplumun yüzde 95’inin aşılanması gerekmektedir ve aşılama oranları bu seviyenin altına düşer ise toplumda kızamık olgularında artışlar kaydedilir” uyarısında bulundu.

 

 

İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selim Badur, 24-30 Nisan Aşı Haftası dolayısıyla yaptığı açıklamada çocukluk döneminde aşılamanın önemine ilişkin değerlendirmede bulundu.

 

Her yıl 4,5 milyon çocuk ölümü önleniyor

 

Klasik bir tanımlamayla aşıların, temiz içme suyu kullanımından sonra, en fazla hayat kurtaran önemli bir sağlık uygulaması olduğunu belirten Badur, “Nitekim UNICEF’in 2023 yılında ‘Dünya Bağışıklama Haftası’ bağlamında yayınladığı raporda, aşılar sayesinde her yıl 4-4,5 milyon çocuğun ölümünün önlendiği; Dünya Sağlık Örgütü’nün 2024 yılı raporuna göre ise son 50 yılda en az 157 milyon yaşamın aşılar sayesinde kurtarıldığı belirtilmiştir” dedi.

 

Hastane başvuruları ve antibiyotik kullanımı aşı sayesinde azalıyor

 

Aşıların pek çok yönden fayda sağladığını kaydeden Badur, “Bulaşıcı hastalıkların insidansında azalma sağlayan aşılar ayrıca, dolaylı yollardan birçok olumlu gelişmeyi sağlamaktadır. Örneğin süreğen hastalıkların seyrini değiştiren aşılar, hastane başvurularının ya da antibiyotik tüketiminin azalmasından ekonomik katkı sağlamakta; sonuçta bir dizi farklı açıdan yararlı olmaktadır.  Bugün için aşılar sayesinde her 6 dakikada bir, bir insan hayatının kurtulduğunu belirtmek, konunun önemini vurgulamak için uygun bir veridir” dedi.

 

Aşılama oranları belirli bir düzeyin üzerinde gerçekleştirilmelidir

 

Aşılama sisteminin aksamasının salgınlar başta olmak üzere çeşitli sağlık sorunlarının oluşmasına yol açacağı uyarısında bulunan Badur, “Aşılamanın aksaması, uygun biçimde sürdürülen bağışıklama hizmetlerinin farklı nedenlerle kesintiye uğraması, üstesinden gelindiği düşünülen hastalıkların yeniden alevlenmesine; böylece beklenmedik aşamalarda salgınların görülmesine yol açabilir. Birçok bulaşıcı hastalığın kontrol altına alınmasında aşılama oranlarının belirli bir düzeyin üzerinde gerçekleştirilmesi gereklidir. Örneğin kızamık gibi bulaşma özelliği çok güçlü olan bir viral enfeksiyonu kontrol altında tutmada, toplumun yüzde 95’inin aşılanması gerekmektedir ve aşılama oranları bu seviyenin altına düşer ise toplumda kızamık olgularında artışlar kaydedilir” uyarısında bulundu.

 

Çocukların aşılanması, hastalıklara karşı korunmalarını sağlar

 

Çocukluk döneminde aşılamanın önemini vurgulayan Badur, “Yeni doğan çocuklar, ortalama 6 ay kadar, annelerinden pasif olarak geçen maternel antikorlar sayesinde bir dizi önemli enfeksiyon hastalığına karşı korunurlar. Sonraki süreçte kendilerinin bağışıklık sistemleri gelişip olgunlaşmaya başlar ve hastalıklara karşı korunmaları kendi üretecekleri yapıtaşları sayesinde gerçekleşir. İşte bu aşamada çocukluk çağında sorun yaratan bir dizi hastalığa karşı aşılama yapılarak, duyarlı çocukların hastalıklara karşı korunmaları sağlanır” dedi.

 

ABD’de çocuklar arasında kızamık olguları yükselişte

 

Çocuk hastalıkları ile ilgili salgınların dünyada da gündeme geldiğini belirten Badur, “Bugün için en çarpıcı örnekler ABD’den gelmekte olup, çocuklar arasında uzun süredir görülmeyen kızamık olgularının yükselişte olduğu, enfekte olan çocuklar arasında iki ölüm gerçekleştiği kayıtlara geçmiştir. Düzgün yürütülen bağışıklama hizmetleri, örneğin aşı-karşıtlığı grupların baskısı ile aksarsa ya da bu grupların etkisi ile aileler çocuklarını aşılatmazlar ise kısa sürede ‘aşı ile korunulabilen hastalıkların’ adeta hortlayacağı, geniş kitlesel sorunlara yol açaçağı bilinmektedir” dedi.

 

Aşılanmayan çocuklar risk oluşturuyor

 

Söz konusu grupların etkisi sonucu, ülkemizde 2000’li yıllarda yüzlerle ifade edilen aşılanmamış çocuk sayısının, 2020 yılında 100 binlere ulaştığını ifade eden Badur, “Bu tabloya baktığımızda, aşılanmayan çocuklar sadece kendileri için değil, çevrelerindeki çocuklara da etkenleri bulaştırarak toplum sağlığını tehdit etmektedirler. Bu gerçekten hareketle ‘Benim bedenim benim kararım’ ya da ‘Benim çocuğuma dışardan bir madde verilmesine, ebeveyini olarak ben karar veririm’ yaklaşımlarının ne denli sakıncalı olduğu anlaşılmaktadır” diye konuştu.

 

Yaşamın ilk yıllarında aşılama çok önemli

 

Yaşamın ilk yıllarında bağışıklığın güçlenmesi için aşılamanın yaygınlaştırılmasının önemli olduğunu kaydeden Prof. Dr. Selim Badur, sözlerini şöyle tamamladı: “Anneden pasif olarak geçecek antikorların koruması ortadan kalkınca bebeklerin hastalıklara açık olacakları; ancak aşılama ile korunmalarının mümkün olacağını biliyoruz. İşte bu denli önemli bir işleve sahip olan aşıları, bilimsel olmayan, gerçekler ile bağdaşmayan savlarla karalamak; özellikle sosyal medya üzerinden yaygınlaşan mesajlar ile aileleri aşılardan soğutmak, yükselmekte olan ciddi bir sorundur. Günümüzde aşı karşıtlığını bilim karşıtlığı şeklinde nitelemek doğru olacaktır.”

 

 

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı

Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı, Ebelik Bölümünden Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, 21-28 Nisan tarihleri arasında kutlanan “Ebeler Haftası” nın, ebelik mesleğinin önemine dikkat çekmek ve bu alandaki farkındalığı artırmak adına önemli bir fırsat sunduğunu dile getirerek, evde doğum ve doğumun doğasına dönüş konusunu ele aldı.

Türkiye’de evde doğum yasal mı?

Bu yılın gündeminde giderek daha fazla tartışılan evde doğum konusunun olduğunu ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, “Türkiye’de evde doğum yasal bir haktır. Hiçbir kanun, bir kadının bebeğini ev ortamında doğurmasını yasaklamaz. Ancak uygulamada durum biraz farklıdır. Sağlık Bakanlığı, doğumların hastane ortamında gerçekleşmesini önermektedir ve devlet güvencesindeki doğum hizmetleri neredeyse sadece hastanelerle sınırlıdır. Dolayısıyla evde doğum yapmak isteyen bir kadının, kendi imkânlarıyla eğitimli bir ebe ve kadın doğum uzmanı bulması gerekir. Bu durum, yasal bir hak olmasına rağmen, uygulamanın yaygınlaşmasını zorlaştırmaktadır.” dedi.

Evde doğumun artıları ve eksileri

Planlı evde doğumların, doğuma iyi hazırlanılmış, düşük riskli gebeliklerde, ebeler eşliğinde uygun evde doğum koşullarının sağlanması ve şartların evde doğum için bir risk oluşturmadığı durumlarda gerçekleştirildiğinde güvenli olabildiğini anlatan Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, şöyle devam etti:

“Kadınların evde doğumu tercih etmesinin başlıca nedenleri arasında; doğum ortamını kontrol edebilmek, istenmeyen tıbbi müdahalelerden kaçınmak, daha sakin bir ortamda doğurmak ve doğumda aktif rol alabilmek yer alıyor. Ayrıca planlı ev doğumlarında; sezaryen, doğum indüksiyonu, epizyotomi gibi müdahaleler daha az sıklıkla uygulanıyor. Buna karşın, plansız veya riskli evde doğumlar hem anne hem bebek için ciddi sağlık riskleri taşıyabiliyor. Son yıllarda yapılan araştırmalarda, plansız ev doğumlarında doğum öncesi bakımın yetersiz olduğu, yenidoğan yoğun bakım ihtiyacının ve anne ölüm oranlarının daha yüksek olduğu bildirilmiştir. Özellikle makat geliş, çoğul gebelik veya önceki sezaryen öyküsü olan kadınlarda evde doğum önerilmemektedir.”

Evde doğum güvenli mi? 

Son yıllarda doğumun doğal sürecine saygı duyan, müdahalesiz ve kadın merkezli yaklaşımların giderek daha fazla ilgi görmeye başladığını da kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, “Bu bağlamda ‘Evde doğum güvenli mi?’ sorusu da hem anne adayları hem de sağlık profesyonelleri tarafından sıkça soruluyor. Cevap; Evet, güvenli olabilir, ancak bazı şartlarla. 2019 yılında The Lancet dergisinde yayımlanan ve yaklaşık 500 bin doğum verisini içeren kapsamlı bir sistematik derleme ve meta-analiz, planlı evde doğum ile hastane doğumu arasında yenidoğan veya perinatal ölüm oranlarında anlamlı bir fark olmadığını ortaya koydu. Bu bulgu, doğumun iyi entegre edilmiş sağlık sistemleri içinde, eğitimli ebeler eşliğinde gerçekleştiği sürece evde doğumun güvenli olduğunu güçlü biçimde destekliyor.” diye konuştu.

Acil durumlarda ne olur?

Eğitimli ebelerin doğum sırasında gerekli acil müdahaleleri yapabilecek donanıma ve ilaçlara sahip olarak çalıştıklarını belirten Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, “Gerektiğinde hızlı hastane transferi yapılabilecek şekilde organizasyon sağlanır. Nitekim Hollanda’da yapılan bir araştırma, doğum sonrası kanama gibi ciddi bir durumda dahi ebelerin etkin müdahalesiyle annelerin tamamının tamamen iyileştiğini gösterdi. 2023 yılında yayımlanan Cochrane Derlemesi’ne göre, planlı hastane doğumlarının komplikasyonsuz gebeliklerde her zaman daha iyi sonuçlar vermediği, aksine daha fazla müdahale, sezaryen ve yenidoğan sorunlarıyla ilişkilendirilebildiği belirtildi.” şeklinde konuştu.

Evde doğumun faydaları

Evde doğum sadece fiziksel değil, psikolojik ve sosyal faydalar da sağladığına işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, “İngiltere ve İrlanda’da yapılan bir çalışmada, evde doğum yapan kadınların emzirme oranlarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca, evde doğuma tanıklık eden babalar bu deneyimi ‘büyülü’ ve ‘dönüştürücü’ olarak tanımlamıştır. Evde doğum, düşük riskli gebeliklerde, uygun sağlık sistemleri içinde ve eğitimli sağlık profesyonelleri eşliğinde planlandığında, güvenli bir alternatif olabilir. Bu konuda doğru bilgiye ulaşmak ve kadınların bilinçli tercihler yapabilmesini sağlamak, anne-bebek sağlığı açısından büyük önem taşıyor. Türkiye’de de evde doğum, yasal olarak mümkündür; yani hiçbir kadın, doğumunu evde yapma kararından dolayı cezai veya hukuki bir yaptırımla karşılaşmaz. Ancak Sağlık Bakanlığı’nın yaklaşımı, doğumların hastane gibi sağlık kuruluşlarında, uzman sağlık personeli eşliğinde gerçekleştirilmesini teşvik etmektedir.” ifadesinde bulundu.

Ebelik mesleği “yaşayan kültürel miras”…

Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, ebelik mesleğinin yalnızca doğum anında değil; gebelik öncesi eğitim, gebelik takibi, doğum yönetimi ve doğum sonrası bakım gibi süreçlerde de çok önemli bir role sahip olduğunu belirterek, UNESCO’nun ebelik mesleğini “yaşayan kültürel miras” olarak tanımladığını hatırlattı.

Türkiye’de üniversite adayları arasında ebelik bölümünün son yıllarda en çok tercih edilen bölümler arasında yer alsa da sahada hâlâ birçok ebenin yeterince görünür olmayan koşullarda çalıştığını kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, ebelerin sadece doğum gerçekleştiren değil; kadın, bebek ve toplum sağlığını bütüncül olarak destekleyen profesyoneller olduğunu söyledi.

Uluslararası yaklaşımlar… 

Dünyanın farklı ülkelerinde doğuma ve ebelik hizmetlerine yaklaşımın büyük farklılıklar gösterdiğine de vurgu yapan Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, “Bu farklar çoğunlukla ülkelerin sağlık sistemleri, doğuma yüklenen anlam, kadının doğumdaki rolü ve sağlık profesyonellerine duyulan güven ile şekilleniyor. Özellikle gelişmiş ülkelerde, evde doğum bir seçenek olarak yeniden önem kazanmaya başladı.” dedi.

“Kontrollü, steril, tıbbi doğum” anlayışı artık sorgulanıyor

Yüzyıllardır süregelen “kontrollü, steril, tıbbi doğum” anlayışının da artık sorgulandığını kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, “Doğal yaşam, sağlıklı beslenme, organik yaşam gibi konulara gösterilen ilgi arttıkça, doğuma da ‘doğal’ yaklaşma talebi yükseliyor. Kadınların doğumda daha çok söz sahibi olmak istemesi, evde doğumun da yeniden gündeme gelmesini sağlıyor. Ancak bu sürecin güvenli bir şekilde yürütülebilmesi için yasal düzenlemelere, ebelik sisteminin güçlendirilmesine, ebelerin malpraktise karşı sigortalandırılmasına ve toplum farkındalığının artırılmasına ihtiyaç var. Ebeye yatırım, kadına ve topluma yatırımdır. Ebeler yalnızca bebek doğurtmaz; kadınların doğum gücüne tanıklık eder, sağlık sisteminin insani yüzünü temsil eder.” şeklinde sözlerini tamamladı. 

 

 

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı

Anadolu Efes, 2010 yılından bu yana yürüttüğü sürdürülebilirlik raporlamasını bir adım öteye taşıyarak, finansal ve finansal olmayan performansını aynı çatı altında ele aldığı ilk Entegre Faaliyet Raporu’nu yayımladı. Dünyada yaklaşık 2.500, Türkiye’de ise sadece 50 şirketin geçiş yaptığı entegre raporlama sistemi, şirketlerin performansını bütüncül, şeffaf, anlaşılır bir şekilde sunarak uzun soluklu değer üretimini kapsamlı bir bakış açısıyla sunuyor. Anadolu Efes’in raporu da, şirketin stratejik hedeflerine, değer yaratma yaklaşımına ve sürdürülebilirlik vizyonuna bütüncül bir perspektiften ışık tutuyor. 

 

Bira Grubu Başkanı ve Anadolu Efes CEO’su Onur Altürk, entegre raporlama süreciyle ilgili yaptığı açıklamada, “İş dünyasında sürdürülebilirlik artık sadece bir sorumluluk değil, stratejik bir öncelik. Entegre raporlama sayesinde; değer yaratma modelimizi, uzun vadeli hedeflerimizi ve sürdürülebilirlik stratejilerimizi bütüncül bir bakış açısıyla paydaşlarımızla şeffaf biçimde paylaşıyoruz. Bu yaklaşım, sadece şirket içi farkındalığı artırmakla kalmıyor; iş yapış şeklimizin daha dirençli, kapsayıcı ve uzun vadeli değer yaratacak şekilde dönüşmesini de sağlıyor. Çünkü biliyoruz ki, entegre raporlama; finansal performansla birlikte çevresel ve sosyal etkilerin de dikkate alınmasını sağlayarak, şirketlerin gerçek değerlerini daha iyi ortaya koymalarına imkân tanıyor.
 Entegre faaliyet raporumuz, yalnızca bir yılın performansını değil, Anadolu Efes’in köklü geçmişinden aldığı güçle geleceğe uzanan stratejik dönüşümünü de anlatıyor.” dedi. 

 

2024 yılında entegre faaliyet raporlamasına geçişin ilk adımlarını atan Anadolu Efes, sürdürülebilirlik ve iklim değişikliği risk yönetimi uygulamalarını daha etkili hale getirebilmek için paydaşlarıyla olan iş birliğini sürekli ve kapsamlı bir diyalog içinde sürdürdü. Finansal performansın yanı sıra çevresel ve sosyal etkilerini de kapsamlı bir şekilde değerlendirerek şeffaf bir şekilde paylaştı. 

 

 

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı

Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek, “28 Nisan Sağlıkçıya Şiddete Hayır Günü” dolayısıyla bir açıklama yaptı. Sağlık emekçilerinin maruz kaldığı şiddete dikkat çeken Başkan Zeyrek, toplumsal farkındalığın artırılması çağrısında bulundu.

Başkan Zeyrek açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

“Bugün, 28 Nisan Sağlıkçıya Şiddete Hayır Günü. Toplumsal bir farkındalık oluşturmak için önemli bir gün. Yüzlerce, binlerce sağlık emekçisi hemen her gün başta fiziki olmak üzere her türlü şiddete maruz kalıyor. İnsanı yaşatmak için canını ortaya koyarak mesleğini yapan; bizlerin sağlığı için ailesinden, sevdiklerinden uzak kalan sağlık emekçilerimizin hakkını ödemek mümkün değil. Şiddeti önlemek, her bir sağlık çalışanının itibarını korumak, farkındalık yaratmak ve bu bilinci oluşturmak için başta kamu olmak üzere toplumumuzun tüm fertlerine büyük görevler düşüyor.  Bizler, sağlık çalışanlarımızın her daim destekçisiyiz. El ele verip şiddetin her türlüsünün karşısındayız” 

Bu değerli gün vesilesiyle, farkındalığı büyütmek ve öne çıkartmak için Manisa Büyükşehir Belediyesi çalışanlarının bir gün için beyaz giyindiklerini de belirten Başkan Zeyrek, açıklamasının devamında “Hiçbir sağlık çalışanının Beyaz Kod vermek zorunda kalmadığı, yaşadığı toprakları terk etmeye mecbur bırakılmadığı, şiddetin yerini minnetin aldığı bir Türkiye’de yaşayabilmeyi temenni ediyorum” dedi.

Zeyrek, sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin son bulması için herkesin ortak sorumluluk alması gerektiğini vurguladı.

 

 

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı