Lokal anestezi ile diş tedavisinin yapılamayacağı durumlarda Anestezi ve Reanimasyon Uzmanlarının hastaları değerlendirerek ameliyat için hazırlıklara başlandığını aktaran Anestezi ve Reanimasyon Uzmanı Dr. Selcen Yüksel, “Diş hekimliğinde sıklıkla kullanılan anestezi uygulamaları genel anestezi ve sedasyondur. Genel anestezi uygulamalarında hasta tamamen uyutulur. Sedasyon uygulamalarında ise hasta tamamen uyutulmaz, hafif sakinleştirici ilaçlar kullanılır.” dedi. Çocuklar için tedavi sürecinin travmatik olabileceğine değinen Dr. Selcen Yüksel, “Ameliyat öncesi sakinleştirici bir ilaç az miktar meyve suyunun içine koyularak çocuğa içiriliyor. İlaç sayesinde çocuk süreci hatırlamadığı için, travma yaşamadan işlem tamamlanmış oluyor.” açıklamasını yaptı.

Üsküdar Diş Hastanesi Anestezi ve Reanimasyon Uzmanı Dr. Selcen Yüksel, diş hekimliğinde kullanılan anestezi yöntemleri ve uygulama şekilleri hakkında bilgi verdi.

Lokal anestezi uygulanamayacak durumlarda diğer anestezi yöntemleri değerlendiriliyor 

Diş hekimliğinde anestezi hazırlık sürecinin nasıl gerçekleştiğini anlatan Dr. Selcen Yüksel, “Hastalar, öncelikle diş hekimleri tarafından muayene edilir. Lokal anesteziyle işleminin yapılamayacağı durumlarda Anestezi ve Reanimasyon Uzmanına yönlendirilirler.” dedi.

Anestezi ve Reanimasyon Uzmanlarının hastaları anestezi polikliniğinde değerlendirdiğini ifade eden Dr. Selcen Yüksel, “Gerekli tetkikleri ve gerekirse diğer hekimlerle konsültasyonları düzenleyip ameliyat için hazırlık yapılır. Daha sonra hastanın hangi gün ameliyat olacağı ile ilgili bir planlama belirlenir ve hastaya o gün ne tür hazırlıklar yapması gerektiği de anlatılır. Hastanın tüm tahlillerini yaptırmış olması, belirtilen saatte ameliyathanede olması ve açlık süresine uygun olarak hazır bir şekilde gelmesi çok önemlidir.” şeklinde konuştu. 

Çocuklar travma yaşamadan diş tedavisi olabiliyor… 

Çocuklar için anestezi hazırlık sürecinden de bahseden Dr. Selcen Yüksel, “Çocuklarımız için anestezi öncesi hazırlık süreci, travmatik olabilir. Bu nedenle çok dikkatli davranılmalı.” uyarısını yaptı.

Çocuklara travma yaşatmamak yaşatmamak için damar yolu bile açılmayacak şekilde hazırlık yapıldığına dikkat çeken Dr. Selcen Yüksel, “Ameliyat öncesi sakinleştirici bir ilaç az miktar meyve suyunun içine koyularak çocuğa içiriliyor. Çocuk rahatlayıp sakin bir hale geldikten sonra ameliyathaneye alınıyor. İlaç sayesinde çocuk süreci hatırlamadığı için, travma yaşamadan işlem tamamlanmış oluyor.” açıklamasını yaptı.

Genel anestezide hasta tamamen uyutuluyor, sedasyonda ise sakinleştirici uygulanıyor… 

Diş hekimliğinde sıklıkla kullanılan anestezi uygulamalarının genel anestezi ve sedasyon şeklinde olduğunu dile getiren Dr. Selcen Yüksel, “Genel anestezi uygulamalarında bilindiği gibi hasta tamamen uyutularak solunum cihazına bağlanır. Şuuru ve refleksleri tamamen kaybolmuş durumdadır. Hiç ağrı duygusu yoktur. Bu sırada cerrahi işlemler ve tüm ağır işlemler uygulanabilir.” dedi.

Sedasyon uygulamalarının hasta tamamen uyutulmadan, refleksleri yerindeyken hafif sakinleştirici ilaçlarla yapılan bir anestezi uygulaması olduğunu aktaran Dr. Selcen Yüksel, şunları söyledi:

“Sedasyon uygulamalarında hastanın öksürük, öğürme gibi refleksleri halen aktiftir. Burada hasta diş hekimiyle diyalog kurabilir, diş hekiminin ‘ağzınızı açın, ağzınızı kapatın’ gibi talimatlarını yerine getirebilir. Ancak işlem bittiğinde bu durumu hatırlamaz ve ağrı duygusu da kesinlikle olmaz.”

Özel durumlarda anestezi yöntemlerine başvurulabiliyor

Diş hekimliğinde genel anestezi ve sedasyon uygulamalarının genellikle uzun süreceği öngörülen işlemlerde kullanıldığına vurgu yapan Dr. Selcen Yüksel, “Uzun süreceği ön görülen tedavilerde hastalar ağız açıklığını uzun süre devam ettiremeyebilir. Çocuk hastalarda koltukta uyum sağlayamadığı durumlarda genel anestezi veya sedasyon uygulanabilir. Yine serebral palsi, otizm gibi rahatsızlıkları bulunan özel gereksinimli hastalarda kullanılabilir. Lokal anestezi ile uyuşukluk sağlanamayan özel durumlarda da genel anestezi ve sedasyon uygulanabilir.” diyerek sözlerini tamamladı.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı

Her 200-300 erkek bebekte bir görülen, halk arasında peygamber sünneti olarak bilinen hipospadias anne babaları endişelendiren rahatsızlıklar arasında yer alıyor. 

Erkeklerde idrar deliğinin normal yerine göre daha alt bir konumda olduğu doğumsal bir problem olan hipospadias genellikle cerrahi yöntemle tedavi ediliyor. Çocukların henüz bezlendikleri 6-18 aylık dönemde ameliyat olmaları ilerleyen dönemleri sağlıkla geçirmeleri için önemle öneriliyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Ürolojisi Bölümü’nden Prof. Dr. Onur Telli, hipospadias peygamber sünneti ve tedavisi hakkında bilgi verdi. 

 

Hipospadiasın kesin bir nedeni bulunmuyor

Hipospadias, erkeklerde idrar deliğinin cinsel organın normal yerine göre daha alt bir konumda olduğu doğumsal bir çocuk ürolojisi hastalığıdır. Bu soruna ek olarak peygamber sünneti denmesine sebep olan bir deri defekti ve peniste eğrilik de bulunabilir.

Hipospadiasın kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucunda ortaya çıkabileceği düşünülmektedir. Anne karnındaki bebeklerin cinsel organları gelişirken bir sorun oluştuğunda hipospadias meydana gelebilir. Genetik predispozisyon, anne ya da baba tarafından geçebilecek genetik faktörler de rol oynayabilmektedir. Hormonal faktörler de hipospadiasın gelişiminde etkili olabilir. 

 

Hipospadias 200-300 doğumda bir görülebiliyor

Hipospadias görülme sıklığı dünya genelinde değişiklik göstermekle birlikte, genellikle 200-300 erkek doğumunda bir görülebilmektedir. Bu durum, coğrafi bölgelere, etnik gruplara ve genetik faktörlere bağlı olarak değişebilir. Hipospadias erkeklerde bazı üreme sorunlarına yol açabilen durumlar olabilir. İdrar yolunun normal yerinde olmaması spermlerin doğrudan doğruya rahim içine ulaşmasını zorlaştırabilir. İdrar deliği normal konumundan ne kadar uzaksa çocuk sahibi olamama riski de o kadar artabilir. Hipospadias ameliyatı sonrasında, kişinin üreme yeteneği genellikle normale döner. Ancak, her durum farklıdır ve ameliyat öncesindeki duruma, hipospadiasın şiddetine ve diğer faktörlere bağlı olarak sonuçlar değişebilir.

 

Hipospadias cerrahi yöntem ile tedavi edilebiliyor

Ameliyat, idrar deliğini doğru konuma getirmeyi ve penisin normal görünümünü restore etmeyi amaçlar. Hipospadias olan çocuklarda cerrahi bebek bezliyken yani ortalama 6-18 aylık iken önerilmektedir. Olgularda idrar deliğinin konumuna göre karar verilimekle birlikte çoğunlukla tek operasyon ile başarılı bir şekilde tedavi edilmektedir. Son yıllarda geniş kabul ve kullanım alanı bulan yeni onarım yöntemleri ile hastaların çok büyük bir kısmında 2. bir ameliyata gerek kalmaksızın bu sorun tek bir ameliyat ile çözümlenmektedir. 

 

Ameliyat sonrasında dikkatli bir iyileşme süreci ve takip gerekiyor

Genellikle 1 günlük bir hastanede yatış süresi söz konusudur. En az 5 günlük olmak üzere yine idrar deliğinin daha önceki konumuna göre gün sayısı değişmekle birlikte yeni yapılan idrar kanalı (üretra) içinde bir stent (bir çeşit tüp) tutulur. Cerrahi tedavi genellikle başarılı sonuçlar verir, ancak her durum farklıdır, bu nedenle uzman bir sağlık profesyoneliyle detaylı bir değerlendirme ve planlama önemlidir. Burada unutulmaması gereken nokta operasyon kadar operasyon sonrası bakımın da önemli olduğu hipospadias hastalığında, ortalama 15 günlük bir iyileşme süreci bulunmaktadır. Tam bir iyileşme sağlanması için hekim- aile iletişimi özellikle hipospadias cerrahisi sonrası çok önemlidir.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı

Lösemi, kemik iliği ana kök hücrelerinin genetik bir zemin varlığında çeşitli çevresel faktörlerin de etkisiyle kontrolsüz çoğalması ve ölümsüz hale dönüşmesi sonucu oluşur. Çocukluk çağı kanserlerinin en yaygın türünün lösemi olduğunu ve çocuklardaki kanser vakalarının yaklaşık 3’te 1’ini oluşturduğunu paylaşan Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Savaş Kansoy, “Lösemi en çok ilk 5 yaşta görülüyor” dedi.

Çocuklarda görülen kanserlerin nedeninin tam olarak bilinmemesiyle birlikte yüzde 2-3 vakada kalıtsal etkenlerin rol aldığının düşünüldüğünü paylaşan Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Savaş Kansoy, “Anemi, lökosit değerlerinde farklılık, klinik olarak karaciğer ve dalak büyüklüğü, yaygın lenfadenopatiler, deride ekimoz denilen morarmalar, çift taraflı burun kanaması, ateşli enfeksiyonlar lösemi belirtileri olarak sayılabilir” diye konuştu.

Lösemi tedavisi 2 yıl sürebilir

Löseminin akut lenfoblastik lösemi, akut miyeloblastik lösemi ve kronik miyelositer lösemi olmak üzere üç türünün bulunduğuna değinen Prof. Dr. Savaş Kansoy, “Hastalık; hemogram, periferik yayma, kemik iliği aspirasyonu incelemeleri ile tanı alır. Klinik ve genetik risk faktörlerine göre löseminin risk gruplarının belirlenerek kemoterapi kolları belirlenir ve gerekli ise kök hücre nakli için karar verilir. Tedavi 1-2 yıl kadar sürebilir” dedi.

Tedavi sürecinde çocukların ve ailelerinin psikolojik destek almaları önemli

Bu uzun süreli ve stresli tedavi sürecinde gerek çocukların gerekse de ebeveynlerin her zaman psikolojik destek almalarının ruhsal travmalar açısından önem taşıdığını paylaşan Prof. Dr. Savaş Kansoy, “Lösemili Çocuklar Haftası bu konudaki farkındalığın artması açısından giderek daha çok önem kazanıyor” diye konuştu.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı

Ar-Ge harcamasının gayrisafi yurt içi hâsıla (GSYH) içindeki payı %1,42 oldu
 

Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki oranı 2022 yılında %1,32 iken, 2023 yılında 26 trilyon 545 milyar 722 milyon TL’lik GSYH içindeki oranı %1,42 oldu.

En fazla Ar-Ge harcaması mali ve mali olmayan şirketler tarafından yapıldı
 

Ar-Ge harcamalarında mali ve mali olmayan şirketler %65,1 ile en büyük paya sahip olurken, bunu %30,0 ile yükseköğretim takip etti. Kâr amacı olmayan kuruluşlar tarafından yapılan Ar-Ge harcamalarının da dâhil olduğu genel devlet Ar-Ge harcamalarının toplam Ar-Ge harcamaları içindeki payı ise %4,9 oldu. Ar-Ge harcamaları içerisinde personel harcamaları %52,5 ile en büyük harcama kalemini oluşturdu.

Mali ve mali olmayan şirketler Ar-Ge finansmanında %52,6 ile ilk sırada yer aldı

Ar-Ge harcamalarının 2023 yılında %52,6’sı mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edilirken genel devlet Ar-Ge harcamalarının %33,1’ini, yükseköğretim %12,7’sini, yurt dışı kaynaklar %1,6’sını ve diğer yurt içi kaynaklar yaklaşık olarak %0,03’ünü finanse etti.

Tam zaman eşdeğeri cinsinden 290 bin 850 Ar-Ge personeli çalıştı

Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden 2023 yılında toplam 290 bin 850 kişi Ar-Ge personeli olarak çalıştı. Sektörler itibarı ile dağılımına bakıldığında ise TZE cinsinden toplam Ar-Ge personelinin 2023 yılında %65,4’ü mali ve mali olmayan şirketlerde, %31,4’ü yükseköğretimde ve %3,1’i kâr amacı olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlet sektöründe yer aldı.

TZE cinsinden kadın Ar-Ge personelinin oranı %34,1 oldu   

TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel sayısı, 2023 yılında 99 bin 195 kişi ile toplam Ar-Ge personel sayısının %34,1’ini oluşturdu. Sektörler itibarı ile TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel oranı yükseköğretimde %47,7, kâr amacı olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlette %29,6, mali ve mali olmayan şirketlerde ise %27,8 oldu.
 

Ar-Ge personelinin %31,0’ı doktora veya eşdeğeri eğitim seviyesine sahip

Ar-Ge personeli öğrenim durumuna göre incelendiğinde, Ar-Ge personelinin %38,3’ünün lisans eğitim düzeyine sahip olduğu görüldü. Bunu sırasıyla %31,0 ile doktora veya eşdeğeri, %21,4 ile yüksek lisans, %4,9 ile meslek yüksekokulu ve %4,4 ile lise ve altı kategorileri takip etti. TZE cinsinden Ar-Ge personelinin eğitim durumuna göre dağılımı ise sırasıyla; %47,4 ile lisans, %21,9 ile doktora veya eşdeğeri, %19,8 ile yüksek lisans, %5,8 ile meslek yüksekokulu ve %5,1 ile lise ve altı eğitim düzeyi şeklinde oldu.

En fazla Ar-Ge harcaması TR51 (Ankara) bölgesinde gerçekleşti

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Düzeye göre 2023 yılında Ar-Ge harcamalarının en yüksek olduğu bölge toplam Ar-Ge harcamasının %29,7’sini gerçekleştiren TR51 (Ankara) iken, bunu %28,9 ile TR10 (İstanbul) ve %10,6 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi takip etti.

Toplam Ar-Ge personel sayısının %31,7’si TR10 (İstanbul), %19,4’ü TR51 (Ankara) ve %8,1’i TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesinde istihdam edildi.

Mali ve mali olmayan şirketlerde Ar-Ge harcamasının %53,2’si Ar-Ge merkezlerinde yapıldı

Mali ve mali olmayan şirketler tarafından 2023 yılında gerçekleştirilen 245 milyar 966 milyon TL Ar-Ge harcamasının %53,2’si Ar-Ge merkezlerinde gerçekleştirildi. Ar-Ge merkezlerinde yapılan Ar-Ge harcamasının %88,3’ü, 250 ve üzeri çalışan sayısına sahip olan girişimler tarafından yapıldı.

En fazla Ar-Ge harcaması yüksek teknoloji faaliyetlerindeki girişimler tarafından yapıldı

İmalat sanayinde Ar-Ge faaliyeti yürüten girişimler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında, 2023 yılında imalat sanayinde gerçekleştirilen 139 milyar 469 milyon TL Ar-Ge harcamasının %47,5’inin yüksek teknoloji faaliyetinde yer alan girişimler tarafından gerçekleştirildiği görüldü. İmalat sanayindeki toplam Ar-Ge harcamasının %40,0’ı orta yüksek teknoloji faaliyetindeki girişimler, %8,5’i orta düşük teknoloji faaliyetindeki girişimler ve %4,0’ı düşük teknoloji faaliyetindeki girişimler tarafından yapıldı.  

Grafikteki rakamlar, yuvarlamadan dolayı toplam 100’ü vermeyebilir.

İmalat sanayinde Ar-Ge faaliyeti yürüten girişimlerdeki araştırmacı sayıları incelendiğinde 2023 yılında en fazla araştırmacının 32 bin 778 kişi ile orta yüksek teknoloji faaliyeti yürüten girişimler tarafından istihdam edildiği görüldü. Bunu 19 bin 865 araştırmacı istihdamı ile yüksek teknoloji faaliyeti yürüten girişimler takip etti. TZE cinsinden araştırmacı sayıları dikkate alındığında da en fazla değerin 30 bin 144 ile orta yüksek teknoloji faaliyeti yürüten girişimlerde olduğu saptandı.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı