Bedensel ve zihinsel faaliyetleri disiplin altına almak, kişisel gelişime katkıda bulunmak ve daha sağlıklı yaşamak için yapılan Yoganın İzmir’de ki öncü hocalarından olan Aslı Başar okulda verdiği eğitimler dışında gelemeyenler için ücretsiz olarak her çarsamba sabah 10.00 da Izmir Bornova Aşık Veysel Rekreasyon Alanında ücretsiz yoga eğitimleri veriyor. Aslı Başar amacının bu ücretsiz eğitimlerin İzmir’in diğer ilçelerine de vermek olduğunu söyledi. 

Bu konuda sponsorların  ve yerel yöneticilerin desteğine de ihtiyacı olduğunu belirtti.
Herkes İçin Spor Federasyonu Yoga Antrenörü, Yoga Eğitmeni ve Yoga Alliance E-RYT 500 Yoga Okulu Kurucusu olan Aslı Başar izmirlileri yoga yapmaya davet etti.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı

Yapay zeka terimi, bir BT sisteminin uyum sağlama, sorunları çözme veya planlama yeteneği gibi insan zekası süreçlerinin simülasyonunu tanımlamak için kullanılır. Yapay zeka sistemleri günümüzde bu özelliklerin birçoğunu kapsamaktadır ve ChatGPT’nin ortaya çıkışıyla birlikte günlük yaşamda kullanımları yaygınlaşmıştır. Ancak bu aynı zamanda kuruluşların “yapay zeka” terimini istismar ederek bu terimin cazibesinden yararlanmaya çalışmasıyla da sonuçlanmıştır. Yapay zekanın siber güvenlik açısından da büyük bir potansiyeli var. Bütünleşik siber güvenlik alanında küresel bir lider olan WatchGuard, gerçek yapay zekanın nasıl ayırt edileceğini ve siber güvenlikte kullanıldığında şirketlere sunacağı 4 avantajı sıralıyor.

Yapay zeka terimi, bir BT sisteminin uyum sağlama, sorunları çözme veya planlama yeteneği gibi insan zekası süreçlerinin simülasyonunu tanımlamak için kullanılır. Yapay zeka sistemleri günümüzde bu özelliklerin birçoğunu kapsamaktadır ve ChatGPT’nin ortaya çıkışıyla birlikte günlük yaşamda kullanımları yaygınlaşmıştır. Ancak bu aynı zamanda kuruluşların “yapay zeka” terimini istismar ederek bu terimin cazibesinden yararlanmaya çalışmasıyla da sonuçlandı. Bunun nedeni, yapay zeka teriminin sıklıkla esnek bir şekilde kullanılması ve çeşitli farklı teknolojilere atıfta bulunabilmesidir. Yapay zeka yetenekleriyle övünen pek çok şirket varken, gerçek yapay zeka çözümlerini, bu teknolojiye dayalı olduklarını iddia edenlerden ayırt edebilmek çok önemli. Bütünleşik siber güvenlik alanında küresel bir lider olan WatchGuard, gerçek yapay zekanın nasıl ayırt edileceğini ve siber güvenlikte kullanıldığında şirketlere sunacağı 4 avantajı sıralıyor.

 

Gerçek Yapay Zekayı Ayırt Etmek İçin 3 Başlık

Yapay zekayla ilgili en yaygın yanılgı, onun otomasyonla eşanlamlı olduğudur. Ancak gerçek şu ki, otomatikleştirilmiş sistemlerin monoton ve tekrarlayan görevleri yürütmek için manuel olarak yapılandırılması gerekirken yapay zeka sistemleri, işlenecek verilere sahip olduklarında bağımsız olarak uyum sağlayabilmektedir. Yapay zeka otomasyonun bazı yönlerinden yararlanırken, yalnızca görevleri yürütmenin ötesine geçiyor. WatchGuard, gerçek yapay zeka ile yalnızca onu temel alıyor gibi görünen teknolojiler arasındaki 3 temel farkı şöyle sıralıyor:

 

1. Eğitim: Yapay zeka sistemleri, beslendikleri verilerden öğrenen algoritmalar oluşturmak için makine öğrenimini (ML) kullanır ve bunlardaki kalıpları tanımlamak için istatistiksel algoritmalar kullanır. Bunun aksine, yapay zekayı entegre etmeyen akıllı sistemler yalnızca algoritmalarla çalışır. Bu sistemler, belirli durumlarda nasıl davranmaları gerektiğini belirleyen bir dizi önceden tanımlanmış kural ve karar ağacı kullanılarak oluşturulur.  

2. Devamlı Öğrenme: Yapay zeka, zaman içinde sürekli olarak öğrenecek ve gelişecek şekilde tasarlanmıştır. Yeni veriler kullanıma sunuldukça sistem, doğruluğunu ve yeteneklerini geliştirmek için kendini yeniden eğitebilir. Otomasyona dayanan çözümlerin kapsamı sınırlıdır ve yalnızca önceden programlanmış kuralların kısıtlamaları dahilinde belirli görevleri gerçekleştirebilir.

3. Karar Verme: Yapay zeka, tekrarlanmayan görevler için tasarlanmıştır, bu nedenle durumları analiz edebilir ve insan müdahalesi olmadan kararlar verebilir; oysa otomatik sistemler kendi başlarına karar veremez.

 

Siber Güvenlik İçin Gerçek Yapay Zekanın 4 Avantajı

Yapay zekanın siber güvenlik açısından büyük potansiyeli var. WatchGuard’a göre otomasyon, otomatik bot saldırılarıyla mücadele etmeyi ve uyarı yorgunluğunu hafifletmeyi mümkün kılarak analistlerin bilgi ve becerilerini daha verimli bir şekilde uygulamalarını sağlarken, gerçek yapay zeka ise aşağıdaki 4 avantajı sunar.

 

1. Zaman içinde geliştirilmiş performans: ML kullanan çözümler, etkinliği iyileştirmek için deneyimlerden ve ağ modellerinden öğrenme yetenekleri sayesinde zaman içinde performansı artırır. Bu, güvenlik savunmalarına uyarlanabilirlik kazandırır ve standart ağ etkinliğindeki anormalliklerin tespit edilmesinde doğruluğu artırır.

2. Geliştirilmiş tehdit tespiti: Yapay zeka, kötü niyetli siber aktörlerin davranışlarındaki değişiklikleri öğrenme ve bunlara uyum sağlama yeteneği sayesinde, insan analistlerin yapamadığı kalıpları belirleyerek tehdit tespitini geliştirir. Bilinmeyen tehditleri tespit ederken değer katar ve özelleştirilmiş APT (gelişmiş kalıcı tehdit) saldırılarıyla uğraşırken güçlü bir müttefiktir.

3. Yetenek eksikliklerinin giderilmesine yardımcı olmak: Yapay zeka, büyük miktarlarda veriyi analiz ederek kalıpları, anormallikleri ve potansiyel tehditleri insan analistlerden çok daha hızlı tespit edebilir. Bu yetenekler, insan uzmanlığının önemli olmadığı anlamına gelmez ancak gelişen tehditleri keşfederek ve neredeyse gerçek zamanlı saldırıları tespit ederek çağın ilerisinde kalmamıza olanak tanır. Bu bakımdan yapay zeka, daha kısa sürede daha fazlasını yapmamızı sağlıyor ve yetenek eksikliğiyle mücadele eden siber güvenlik ekipleri için bir nimet.

4. Daha iyi uç nokta koruması: WatchGuard’ın EPDR ve EDR’si gibi yapay zeka tabanlı uç nokta algılama ve yanıt araçları, uç noktalar için davranışsal bir temel oluşturur. Her iki çözüme de dahil olan Sıfır Güven Uygulama Hizmeti, yalnızca güvenilir olarak sınıflandırılan uygulamaların her uç noktada çalışmasına izin verir. Ayrıca kötü amaçlı uygulama ve süreçlerin veya bilinmeyen uygulamaların çalıştırılması, maksimum 4 saat içinde sınıflandırılarak vakaların %99,98’i yapay zeka motoru tarafından, geri kalan %0,02’si ise teknik uzmanların eylemleri sayesinde engellenir.

Bu bağlamda, bu güvenlik ürünlerini temel olarak kullanan WatchGuard’ın ThreatSync’i gibi yapay zeka destekli bir XDR çözümü, tehdit algılama ve yanıt yeteneklerini sürekli olarak öğrenebilir, uyarlayabilir ve geliştirebilir. Kurumları potansiyel tehditlere karşı gerçek zamanlı olarak ve birden fazla alanda uyarmak için yapay zeka ve makine öğrenimi teknolojilerini kullanarak, ortalama tespit süresini (MTTD) azaltır, daha fazla görünürlük sağlar ve çoklu ürün müdahalesine olanak tanır. Bu önlemler sağlam bir güvenlik oluşturulmasına yardımcı olur. 

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı

• Tureks Turunç Madencilik İlk 6 ay cirosu yaklaşık 675 Milyon TL (35,5 Milyon USD).
• 2022 yılının aynı dönemine göre 2023 yılının ilk yarısında yaşanan satış büyümesi %34.
• İlk yarı FAVÖK tutarı ise 122,3 Milyon TL.
• Tureks Turunç Madencilik’in 2023 yılının ilk 6 ayında 2022 yılının aynı dönemine oranla net kâr değişimi pozitif yönde %60,11 oldu.

Tureks Turunç Madencilik 41 yıllık tecrübesiyle; mermer, traverten ve doğal taş alanında dünya çapında önemli bir yere sahip. Yakın zamanda Marble Systems markasıyla halka arz olmayı planlayan Tureks Turunç Madencilik, güçlü yarı yıl rakamlarını açıkladı. İlk 6 ay cirosunu 675 Milyon TL (35,5 Milyon USD) olarak açıklayan Şirket, 2022 yılının aynı dönemine göre 2023 yılının ilk yarısında %34’lük bir satış büyümesi yaşadı. İlk yarı FAVÖK tutarı ise 122,3 Milyon TL.

2022 yılının aynı dönemine oranla net kar değişimi pozitif yönde %60 olan Tureks Turunç Madencilik, halka arz ile sağlanacak kaynağın %40’ını işletme sermayesi ihtiyacı için kullanmayı hedefliyor. Afyonkarahisar, Burdur, Balıkesir, Sivas, Konya, Bursa’da maden ocakları bulunan Tureks Turunç Madencilik, üretiminin %95’ini ihraç ederken, %5’ini de iç piyasada işlenmiş olarak satıyor.

Tureks Turunç Madencilik Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Osman Turunç: “Marble Systems’ın halka arzı sonrası elde edeceğimiz kaynağın %40’ını işletme sermayesi ihtiyacına ayıracağız.”

Marble Systems’ın halka arz çalışmalarına son hız devam eden ve SPK onayı bekleyen        Tureks Turunç Madencilik Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Osman Turunç, konuyla ilgili verdiği demeçte: “Yarı yıl rakamlarımız memnuniyet verici. Çalışmalarımıza hız kesmeden devam edeceğiz.  Halka arz gelirimizin %40’ını işletme sermayesi ihtiyacında, %30’luk kısmını kapasite artırıcı makine yatırımı ve teknolojik yatırımlar ile enerji maliyetini düşürücü yatırımlarda,  %30’luk kısmını da finansal giderlerin azaltılmasında kullanacağız. Kurumsal yapımızı güçlendirirken, aynı zamanda kurduğumuz sistemin sürdürülebilirliğini korumak ve sağlamak çok değerli.” şeklinde konuştu. Sektöre katma değer katan Ar-Ge projeleriyle de öne çıkan Tureks Turunç Madencilik, 2023 yılında hayata geçirdiği “Doğal Şartlarda Mermer Plaka Resinleme Verimliliğinin Sağlanabilmesi” projesiyle, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları kapsamında çevresel sürdürülebilirliğin sağlanmasına da katkıda bulunuyor.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı

Sabit fiyatlarla perakende satış hacmi (2015=100) 2023 yılı Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %31,0 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %19,1, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %41,8, otomotiv yakıtı satışları ise %17,0 arttı.

Perakende satış hacmi aylık %2,7 arttı

Sabit fiyatlarla perakende satış hacmi (2015=100) 2023 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre %2,7 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %2,4 azaldı, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %5,9 arttı, otomotiv yakıtı satışları ise %1,0 azaldı.

Perakende ciro yıllık %93,3 arttı

Cari fiyatlarla perakende ciro (2015=100) 2023 yılı Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %93,3 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %84,4, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %124,3, otomotiv yakıtı satışları ise %38,1 arttı.

Perakende ciro aylık %12,0 arttı

Cari fiyatlarla perakende ciro (2015=100) 2023 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre %12,0 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %3,7, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %13,5, otomotiv yakıtı satışları ise %23,9 arttı.
 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı

Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi (2015=100), 2023 yılı Temmuz ayında yıllık %77,0 arttı.

Toplam cironun alt detaylarına bakıldığında; 2023 yılı Temmuz ayında yıllık sanayi sektörü ciro endeksi %62,7, inşaat ciro endeksi %116,7, ticaret ciro endeksi %84,9, hizmet ciro endeksi %71,6 arttı.

Toplam ciro aylık %11,2 arttı

Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi (2015=100), 2023 yılı Temmuz ayında aylık %11,2 arttı.

Toplam cironun alt detaylarına bakıldığında; 2023 yılı Temmuz ayında aylık sanayi sektörü ciro endeksi %9,8, inşaat ciro endeksi %11,3, ticaret ciro endeksi %12,6, hizmet ciro endeksi %9,7 arttı.

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı

İnşaat maliyet endeksi, 2023 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre %15,67, bir önceki yılın aynı ayına göre %62,25 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi %9,76, işçilik endeksi %31,66 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi %47,01, işçilik endeksi %111,68 arttı.

Bina inşaatı maliyet endeksi yıllık %62,55, aylık %14,68 arttı

Bina inşaatı maliyet endeksi, bir önceki aya göre %14,68, bir önceki yılın aynı ayına göre %62,55 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi %8,18, işçilik endeksi %31,62 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi %46,64, işçilik endeksi %111,74 arttı.

Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi yıllık %61,31, aylık %18,96 arttı

Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi, bir önceki aya göre %18,96, bir önceki yılın aynı ayına göre %61,31 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi %14,76, işçilik endeksi %31,83 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi %48,15, işçilik endeksi %111,47 arttı.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı

Türkiye Sigorta Birliği, Sigorta Haftası’nda sigorta, afet bilinci ve farkındalığına özel yer ayırıyor. 25-26 Eylül’de sigorta sektörünün önemli isimlerinin ağırlanacağı 2. Uluslararası Sigorta Zirvesi’nde deprem başta olmak üzere tüm dünyayı etkileyen riskler masaya yatırılacak. 

Türkiye sigorta sektörünün rehber kuruluşu Türkiye Sigorta Birliği (TSB), Sigorta Haftası’nda düzenleyeceği “2. Uluslararası Sigorta Zirvesi”nde Türkiye ve dünyadan önemli isimleri ve sektör paydaşlarını bir araya getiriyor. “Afet Riskleri ve Sigorta: Afetlerin Etkilerini Azaltmada Sigortacıların Rolü” temasıyla düzenlenen uluslararası Zirve’de, fikir alışverişlerinin yanı sıra katastrofik hasarları azaltmaya yardımcı olacak en iyi uygulamaların ve en iyi deneyimlerin paylaşılması amaçlanıyor. 

25-26 Eylül tarihlerinde Swissotel’de düzenlenecek etkinlikte, Türkiye’nin OECD Daimî Temsilcisi Prof. Dr. Kerem Alkin, Uzman Klinik Psikolog Beyhan Budak ve Prof. Dr. Naci Görür de konuşmacı olarak yer alacak. 2. Uluslararası Sigorta Zirvesi’nde ayrıca; Japonya, Yeni Zelanda ve Yunanistan gibi yakın geçmişte afet tecrübesine sahip ülkelerin sigorta sektörlerinin temsilcileri “Sigortacıların Rolü: Katastrofik Afetlerin Etkilerinin Hafifletilmesinde Sigortacıların Katkısı ve Öğrenilen Dersler” panelinde buluşacaklar. 

Zirve’nin birinci günü, Dünya Bankası Eski Sigorta Baş Uzmanı Serap Oğuz Gönülal ve Avrupa ve Uluslararası İlişkiler Direktörü Christian Pierotti’nin katılacağı “Afet Risklerine Karşı Finansal Korumanın Geliştirilmesi: Afet Risk Sigortası Programlarının Rolü: Kamu-Özel İş Birlikleri” başlıklı panelle devam edecek.

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı

200’den fazla türü olan Human Papilloma Virus (HPV) dünyada yaygın olarak görülüyor. Çoğu HPV türü herhangi bir bulguya sebep olmaksızın bağışıklık sistemi tarafından vücuttan temizlenebiliyor. Ancak bazı HPV türleri, belirli kanserlerin gelişme riskini artırabiliyor. Günümüzde HPV’nin riskli türlerine karşı geliştiren aşılar mevcut olup çocukluk çağından itibaren uygulanabiliyor. Çocukların HPV’ye karşı mümkün olduğunca erken aşılanması gelecekte de onları bazı kanser tiplerine karşı daha iyi koruyabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Utkucan Uçkun, HPV virüsü ve HPV aşıları hakkında bilgi verdi. 

 

HPV sadece kadınları etkilemiyor

Rahim ağzı kanseri, 35 yaş altı kadınlarda görülen en yaygın kanser türlerinden biridir ve HPV’nin neden olduğu kanserler arasında en yaygın olanıdır. Bu nedenle HPV’ye karşı ergenlik döneminde önlem alınabilirse gelecekte görülecek rahim ağzı kanseri olgularının sayısı da azaltılabilir. HPV rahim ağzı (serviks) dışında genital bölge (vulva, vajen ve penis), anüs ve orofarenks (ağız ve yutak) kanserlerine de yol açabilmektedirler. Bu kanserler, HPV bulaşından yıllar sonra ortaya çıkarlar. Özellikle HPV’nin 16 ve 18 tipleri, çoğu rahim ağzı kanseri olgusunun temelinde yatmaktadır. Buna ek olarak özellikle HPV 6 ve 11 gibi türler, genital siğillerin %90’ından fazlasından sorumlu tutulmaktadırlar. HPV enfeksiyonu sadece kadınları etkileyen bir virüs değildir. Erkeklerde de anüs, orofarenks ve penis kanserlerine yol açabilmektedir. 

 

9’lu aşı HPV’nin 9 riskli türüne karşı koruma sağlıyor

HPV aşısı, HPV’nin bireye bulaşmasını engellemede oldukça etkin bir aşı olup HPV enfeksiyonlarının %99’unu durdurabilmektedir. Dört HPV tipine (6, 11, 16, 18) karşı koruyucu nitelikteki 4’lü HPV aşısının yanı sıra Türkiye’de de sıklıkla uygulanan yeni aşı 9 farklı HPV tipine (6,11,16,18,31, 33, 45, 52, 58) karşı koruma sağlayabilmektedir.  

 

Erken yaşta aşı olmak rahim ağzı kanseri riskini azaltıyor

HPV aşısının rutin aşılama programına dahil olduğu ülkelerde yapılan araştırmalar, 12-13 yaşlarında HPV’ye karşı aşılama başlatılan kadınlarda rahim ağzı kanseri olgularının neredeyse %87; aşılamanın 16-18 yaşlarda başlandığı grupta ise %34 azaldığını göstermektedir. Aşı ile rahim ağzı kanserine yakalanma olasılığı aşı olunmayan duruma kıyasla çok daha düşüktür, ancak rahim ağzı kanserlerinin %30’u aşının içerdiği HPV tipleri ile ilişkili değildir. Rahim ağzı kanseri gibi, HPV aşısı anüs kanseri riskini de büyük ölçüde azaltacaktır. Ancak, her iki kanser türü için de risk sıfırlanmamaktadır. 

 

9-15 yaş arası 2 doz, 15 yaş sonrası 3 doz öneriliyor

Aşı 9 yaşından itibaren hem kız hem de erkek çocuklara uygulanabilmekte ve önerilmektedir. Her doz için aynı tip aşı kas içine enjeksiyon şeklinde uygulanmaktadır. Çoğunlukla ciddi bir yan etki gözlenmemektedir. En yaygın gözlenen yan etkiler zamanla kendiliğinden gerileyebilen baş ağrısı ve enjeksiyon yapılan bölgede hassasiyettir. Çok nadir olarak, bazı çocuklarda HPV aşısına karşı alerjik reaksiyon görülebilmektedir. 

Eğer ilk doz 15 yaşından büyükken başlanırsa veya bireyin bağışıklık sistemi zayıf çalışıyorsa, iki yerine üç doza ihtiyaç duyulmaktadır. Yapılan araştırmalarda 15 yaş öncesi iki doz aşı uygulamanın üç doz kadar etkili olduğu görülmüştür. Bu yüzden doz ve zamanlama konusunda çocuk doktorunuza mutlaka danışmanız önerilmektedir.

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı

“Tiroid bezinde hormon fonksiyonunun normal olmasına karşın tetkikler ile saptanan nodüllerin dikkatlice değerlendirilmesi gerekir. Ülkemizin endemik bölge olmasından ötürü nodüler tiroid hastalıkları sık görülmektedir. Buradaki en önemli nokta, iyi huylu nodül ve kanser ayrımıdır.” diyen Liv Hospital, Genel Cerrah Prof. Dr. Ahmet Cem Dural; vücudun düzenli, dengeli ve uyumlu çalışmasında önemli rol sahibi olan tiroid hormonunun sentezlenmesinden sorumlu, boyun bölgemizde yer alan, 20-40 gram ağırlığında bir organ olan Tiroid bezi hakkında “Tiroid Kanseri Farkındalık Ayı” özelinde bilgiler verdi.
 

Vücudun düzenli, dengeli ve uyumlu çalışmasında önemli
Tiroid bezi ebat olarak vücudumuzda küçük bir yer kaplamasına rağmen büyük işlevleri olan hayati bir endokrin organdır. Vücudun düzenli, dengeli ve uyumlu çalışmasında önemli rol sahibi olan tiroid hormonunun sentezlenmesinden sorumlu, boyun bölgemizde yer alan, 20-40 gram ağırlığında bir organdır.

En büyük iyot kaynağı deniz tuzu
Tiroid hormonu vücudumuza gıdalar ile alınan iyodun kullanılması ile üretilir. En büyük iyot kaynağı deniz tuzu olmakla beraber deniz ürünleri, gıdalar içerisinde iyot oranı en yüksek yiyeceklerdir. Ülkemiz dünyada iyot eksikliği açısından endemik bir bölgede yer almaktadır, dolayısıyla iyot eksikliğine bağlı tiroid hastalıklarının sık görüldüğü bir bölgedir. Bu nedenle ülkemizde uzun yıllardır satılan tuzlara iyot katılması zorunludur. İyotsuz tuz ürünleri yakın zamana kadar kısıtlı olarak satılmakta iken son zamanlarda popüler olan kaya tuzu tüketimindeki artış ile kullanımı yaygınlaşmıştır.

 

İyot eksikliği neye yol açar?
İyot eksikliği tiroid bezinde büyümeye (guatr) yol açar, ve genellikle nodül oluşumu ile sonuçlanır. Guatr oluşumuna yol açabilen bazı besin ürünleri bulunmakta olup bunların başında lahanagiller, turp, soya gibi gıdalar gelmektedir.

Tiroid bezi hastalıkları hangi hastalıkları barındırır?

Tiroid bezi hastalıkları çok çeşitli hastalıkları barındıran bir gruptur. Bunlar içerisinde tiroidin enflamatuar hastalıkları (tiroiditler), hormon üretimi azlığı veya fazlalığı ile ilgili olan hastalıklar, guatr, tiroid nodülleri ve tiroid kanserleri yer almaktadır.

 

Hipotiroidi nedir?
Hormon üretiminde geçici veya kalıcı yetersizlik görülmesi “hipotiroidi” olarak adlandırılır.

Hashimoto hastalığının belirtileri neler?
Tiroid bezinin en sık hipotiroidi nedenlerinin başında “Hashimoto Hastalığı” gelmekte olup, hastalarda metabolizma yavaşlaması, kilo alımı, halsizlik, yorgunluk, uykuya meyil, soğuğa tahammülsüzlük, saç dökülmesi, cilt kuruluğu gibi belirtiler oluşur. Tedavi edilmemesi durumunda hayatı tehdit edecek seviyede ödem tablosu görülebilir (miksödem). Eksikliği görülen tiroid hormonlarının günlük olarak hastaya verilmesi ile medikal olarak tedavi edilir ve sağlığına kavuşur.

 

Hipertiroidi nedir, belirtileri nelerdir?
Tiroid bezinin aşırı miktarda tiroid hormonu üretmesi ise “Hipertiroidi” olarak isimlendirilir. Hipertiroidi tablosunda, metabolizmanın hızlanmasına bağlı olarak hastalarda çarpıntı, kilo kaybı, iştah artışı, sinirlilik, ellerde titreme, sıcağa tahammülsüzlük, gözlerde canlı bakış, gözlerin ileri doğru çıkıklaşması, bağırsak hareketlerinde artışa bağlı sık tuvalete çıkma ihtiyacı gibi belirtiler görülür.

 

Basedow Graves nedir, belirtileri nelerdir?
Tiroid bezinde nodül olmaksızın büyüme “Basedow Graves” hastalığı olarak isimlendirilir. Bu hastalıkta gözlerde ciddi ileri çıkıklık (ekzoftalmi) görülebilir. Otoimmün bir hastalık olan Basedow Graves Hastalığı tiroid hormonu baskılayıcı anti-tiroid ilaçlar ile kontrol altına alınabilir, ancak ilaçların ciddi yan etkileri ortaya çıkabilmekte ve takipler sırasında hastalık nüks edebilmektedir. İlaca bağlı bir reaksiyon görülmediği durumlarda genellikle 18-24 aya kadar medikal tedavi etkin ve başarılıdır. Ancak ilaç reaksiyonu görülmesi, ilaç kullanımına rağmen hipertiroidinin kontrol edilememesi gibi durumlarda hastaların kalıcı bir çözüme ihtiyacı vardır. Radyoaktif iyot veya tiroid bezinin cerrahi olarak çıkarılması ile kür sağlanabilmektedir. Göz bulguları varlığında radyoaktif iyot tedavisi kullanılamamaktadır.

Toksik Nodüler Guatr nedir?

Hipertiroidi gelişmesine yol açan diğer bir durum ise tiroid bezinin normal olduğu, ancak bir veya birden çok tiroid nodülünün aşırı çalışması ile ortaya çıkan “Toksik Nodüler Guatr” hastalığıdır. İlaç kullanımı ile kontrol altına alınmasını takiben tiroid cerrahisi uygulanır ve hastalar sağlıklarına kavuşurlar.

 

Nodüllerin dikkatlice değerlendirilmesi önemli 

Tiroid bezinde hormon fonksiyonunun normal olmasına karşın tetkikler ile saptanan nodüllerin dikkatlice değerlendirilmesi gerekir. Bahsedildiği gibi ülkemizin endemik bölge olmasından ötürü nodüler tiroid hastalıkları sık görülmektedir. Buradaki en önemli nokta, iyi huylu nodül ve kanser ayrımıdır.

 

Biyopsi yapılması gerekebilir
Nodül ve kanser ayrımı için en önemli tetkik şüphesiz Tiroid Ultrasonografisi olup, tanı değeri oldukça yüksektir. Nodül varlığını ortaya koyduğu gibi nodülün şekli ve yapısına bakarak kötü huylu olma riskini de ortaya koyabilir. Eğer ultrasonografi ile saptanan bir nodül 1,5 cm’den daha büyükse veya boyuttan bağımsız olarak nodül şeklinde veya içeriğinde şüpheli bir görünüm var ise bu şüpheli nodül veya nodüllere biyopsi yapılması gerekir. Tiroid biyopsisi yine ultrason cihazı görüşü altında, ince bir iğne (kan alma iğnesi) ile gerçekleştirilir. Oldukça yüksek oranda tanı koydurucudur.

 

Sıklığı hızla artıyor
Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüsü verilerine göre tiroid kanserleri son 20 yılda tüm dünyada sıklığı hızla artan kanserlerdir. Bu durum tüm dünyada benzer olup, Türkiye’de de tiroid kanseri Sağlık Bakanlığı verilerine göre genç kadın hastalarda en sık görülen ikinci kanserdir. Tiroid kanseri görülme oranındaki bu artışa rağmen sevindirici bir nokta, sağlık imkanlarına erişimin kolaylaşması, bilincin artması ve sağlık taramaları sayesinde erken teşhis konulabilmesidir.

 

Kimlerde daha sık görülür?
Tiroid kanserleri genç hastalarda ve kadın cinsiyette daha sık görülür, genellikle çevresel nedenler sorumlu tutulmakla beraber, aile hikayesi, genetik faktörler, beslenme ve coğrafi koşullar da önemlidir. Bilinen en önemli risk faktörü radyasyon maruziyetidir. En sık 30-40 yaş arası bireylerde görülmekle beraber her yaşta görülebilmektedir. Tiroid kanseri aynı zamanda en sık endokrin organ kanseridir. En sık görülen tiroid kanseri “Papiller Tiroid Kanseri” olup tüm olguların %80’ini oluşturmaktadır. Daha nadir olarak görülen, sıklık sırasına göre “Foliküler Tiroid Kanseri”, “Medüller Tiroid Kanseri” ve “Anaplastik Tiroid Kanseri” diğer tiroid kanseri tipleridir. Bu kanserler papiller tiroid kanserine göre oldukça agresif davranışlı kanserlerdir.

 

Erken tanı ile tehlike azalıyor
Doktorlar arasında en iyi seyirli kanser olarak tanımlanan Papiller Tiroid Kanseri erken tanı konulduğu zaman hayatı tehdit etmeyen, başka bir nedenle gerçekleştirilen tiroid ameliyatından daha farklı veya daha geniş ölçekli bir ameliyat değildir. İyi seyirli bir kanser olarak kabul edilmesinin nedenlerinden biri kan damarları yolu ile uzak organlara yayılmak yerine boyunda tiroid bezi komşuluğunda yer alan lenf bezlerine yayılım yapmasındandır. Ancak zamanında tanı konulmadığında oldukça basit bir cerrahi işlem yerini son derece karmaşık ve uzun bir ameliyata bırakmakta, uzak organlara da yayılım riskini artırmaktadır. Sonuç olarak tüm kanserlerde olduğu gibi tiroid kanserine de hastalığın erken aşamasında tanı konulması hastalığın seyrini etkileyebilir, nüks ve metastaz ihtimali azalır ve kür şansı yükselir.

 

Tiroid hastalıkları taraması için temel basamaklar 

• Hekim tarafından aile ve hastalık öyküsünün alınması, risk faktörlerinin sorgulanması ve boyun bölgesinin muayene edilmesi
• Tiroid hormonu sentezinden sorumlu olan TSH hormonunun değerlendirilmesi
• Risk faktörü veya muayene bulgusu varlığında Tiroid Ultrasonografisi planlanması

 

Kan tahlillerinde normal dışı değerler saptandığında mutlaka tüm tiroid hormonlarının ve gereklilik halinde tiroid bezi antikorlarınaa ait kan değerlerinin görülmesi gerekir. Yapılan ultrasonografide nodül saptanır ise de bu nodülün şekli ve içeriğine göre ileri tetkik planlanmalıdır.

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı